Σελίδες

Πέμπτη, Αυγούστου 08, 2013

Ο Χορός του Δρεπανιού

(Πρόλογος 2013: Τούτον εν κείμενο που έγραψα παλιά πας το 'προηγούμενο' το μπλογκ, το 2007. Έσιει τζαι δυνατά σχόλια που κάτω. Αθθυμήθηκα το τωρά πρόσφατα που με ανάφερνεν ο Ασέρας σε μιαν ανάρτηση του. Το κείμενο φυσικά εν γραμμένο πριν τες κρίσεις, άρα μιλούμεν για πολλήν αλλαγή που τότε. (Τούτος λαλεί τα καλά). Το ζήτημα ένει αν οι συνθήκες τωρά ευνοούν καλλύττερα την ανάπτυξη κάποιας 'αναγέννησης' στην κουλτούρα τζαι συγκεκριμένα στην μουσική αφού εν τζείνο που με απασχολεί δαμέ. Πάντως ξαναλαλώ το ο τελευταίος ανάμιση χρόνος εν με διαφορά η πιο γόνιμη περίοδο στο Κυπριακό ραπ, τζαι επίσης η θετική ανταπόκριση που έχουν οι Monsieur Doumani ασπούμεν εν νομίζω να μπορούσεν να υπάρξει τζαι πιο παλιά, τουλάχιστον οϊ τόσον. Νομίζω κάτι πάει να γίνει)


1.
«Το δρεπάνιν, το μασιαίριν τζαι η τατσιά είναι ατομικοί χοροί που συνήθως χορεύονται στην ίδια μελωδία.
Ο χορός του δρεπανιού ξεκινά από το θέρος. Οι καλοί θεριστάδες πάνω στην δουλειά «έπαιζαν» το «δρεπάνι», έκαναν επιδέξιες και γρηγόρες κινήσεις με αυτό γύρω στο κορμί και πάνω απ’το κεφάλι κι έκοβαν ξυστά κουτσούλες (το άκρο του σταχιού με τον καρπό), χωρίς να σταματούν το θέρισμα.
Την ημέρα που ποθερίζαν, όταν θα θέριζαν τα τελευταία χωράφια ενός γεωργού, γίνονταν τα ποθέρκα (απειλές των «θεριστάδων» προς τον ιδιοκτήτη για να τους «τάξει» τα διάφορα παιγνίδια, τα τραπεζώματα στο τέλος κ.α.). Στο Ριζοκάρπασο σώζεται μελωδία που έπαιζαν τα όργανα στους θεριστές στα ποθέρκα των χωραφιών του μοναστηριού του Αποστόλου Αντρέα. Στην περιοχή της Καρπασίας οι παλιοί ονομάζαν «παίξιμο του δρεπανιού» το χορό του δρεπανιού, το χορό δηλαδή που χορευόταν έως τελευταία στα πανηγύρια και τη γιωρτή του κατακλυσμού. Οι πληροφορίες για το «παίξιμο του δρεπανιού» και στη συνέχεια το «χορό του δρεπανιού» μαρτυρούν και την παλαιότητα του. Οι φάσεις του θέρου στην Κύπρο μας αποκαλύπτουν ένα δρώμενο γονιμικής μαγείας και αποτροπής του κακού. Το δρεπάνιν σήμερα, χορός επίδειξης δεξιοτεχνίας, το συναντούμε στον κατακλυσμό ως χορό διαγωνισμού. Χορεύεται πάντα από ένα χορευτή.»
Κύπρος: Δημοτική Μουσική – Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα (1988)

2.
Εν είδα ποττέ μου κανέναν να χορεύκει τον χορόν του δρεπανιού. Απλά εθκιέβασα για τζείνον τζ’εν να γράψω για τζείνον επειδή έβαλεν με σε σκέψην. Εσκέφτηκα ότι σχεδόν ούλλοι οι ανθρώποι στην Κύπρον που την νεολιθικήν εποχή μέχρι πολλά πρόσφατα εβασίζουντον στην γεωργία για να ζήσουν τζ’εδουλέφκασιν στα χωράφκια. Το δρεπάνιν ήταν που τα βασικά τους εργαλεία, ήταν έναν αντικείμενον κεντρικό στον κύκλον της ζωής. Άρα ήταν λογικό να γινεί μέρος του χορού, αφού τζαι ο χορός ήταν κεντρικός στον κύκλον της ζωής, ήταν μια τελετή που είσιεν σχέσην με την αλλαγήν των εποχών τζαι τες διάφορες φάσεις της καλλιέργειας τζαι έκφραζεν την ζωήν των ανθρώπων για σσηλιάες χρόνια αλόπως. Το κείμενον σαν να υπονοεί ότι ο χορός μπορεί ακόμα νά’σιει τζαι προχριστιανικά στοιχεία αφού λαλεί «ένα δρώμενο γονιμικής μαγείας και αποτροπής του κακού
Εμπάση περιπτώσει τωρά τα πράματα αλλάξασιν. Οι παραπάνω μας εν είδαμεν ποττέ μας δρεπάνιν έννεν, είδαμεν μόνον στην σημαίαν της Σοβιετικής Ένωσης τζαι στον Αστερίξ. Ελάχιστοι ανθρώποι δουλέφκουν πκιον στα χωράφκια τζαι εν εγνώρισα ποττέ μου κανέναν που συντηρείται που τζείνα που καλλιεργεί. Αλλάξασιν οι τζαιροί πολλά. Τωρά οι παραπάνω ζουν σε πόλεις τζαι κάμνουσιν άλλες δουλειές. Τζαι να μάθει κάποιος χορόν του δρεπανιού, εν έσιει το ίδιον νόημα που είσιεν για κάποιον που εδούλεφκεν μες τον ήλιο με το δρεπάνιν απλά για νάσιει φαϊν να φάει. Αλλά ήντα χορόν να χορέψει ο κόσμος τωρά που ζει σε πόλεις, χορόν του κάγκο οξά χορόν του μάους τζαι του κκίπορτ;

3.
Ο χορός του δρεπανιού εν απλά έναν παράδειγμαν όμως. Εν να το πιάω πιο γεννικά. Οι χοροί, τα τραούθκια τζαι ούλλη η δημοτική μουσικής της Κύπρου εν προϊόντα της ζωής του χωρκού. Που τα λλία που ξέρω τέλος πάντων έτσι μου φαίνεται.
Όμως τον περασμένον αιώνα το επίκεντρο της κοινωνικής ζωής εμεταφέρτηκεν σταδιακά που το χωρκόν ηστην πόλη. Που αγροτικήν προ-βιομηχανική κοινωνία εγίνηκεν αστική τζαι βιομηχανοποιημένη. Εν τζαι σχετικά πρόσφατη αλλαγή – έσιει ακόμα πολλήν κόσμον που αθθυμάται τον τζαιρόν που εν είσιεν έσσο του ρεύμαν.
Εν είμαι που τζείνους που το φακκούν συνέχεια πως ήταν καλλύττερα τότε. Σίουρα η κίνηση που το χωρκόν στην πόλη είσιεν καταστροφικές συνέπειες στην ψυχολογική ισορροποία του κόσμου αλλά είσιεν τζαι στοιχεία απελευθερωτικά αφού το χωρκόν ήταν πιο παραδοσιακή κατάσταση τζαι σε κάποια θέματα (θρησκεία, σεξουαλικές σχέσεις, ακόμα τζαι τα κομματικά) ήταν πολλά αυστηρά τα πράματα.

4.
Η παρατήρηση μου όμως εν η εξής. Η μεταμόρφωση που παραδοσιακή σε μοντέρνα κοινωνία χαρακτηρίζεται σχεδόν παγκοσμίως που μιαν πολιτιστική αναγέννηση, αλλά η Κύπρος σαν να μεν τα εκατάφερεν να αναγεννηθεί με τούτον τον τρόπον. Γιατί;
Οι ανθρώποι που εζούσαν σε πόλεις σε πολλά μέρη του κόσμου εδημιουργήσαν γλήορα νέες εκφραστικές μορφές που αντανακλούσαν την νέαν τους πραγματικότητα τζαι τες ανάγκες τους – ασπούμεν τα ρεμπέττικα, την jazz, την ροκ, την dub, την ραπ τζαι το breakdance, την ελεκτρονική μουσική, την ππανκ και τα λοιπά και τα λοιπά, εν τζαι λείφκουν τα παραδείγματα ακόμα τζαι αν περιοριστούμεν στην μουσική.
Στην Κύπρον όμως η μουσική μας παραγωγή εκόλλησεν στην απομίμηση. Μια που τες μόνες εξαιρέσεις εν τα δημοτικά τραούθκια, ασπούμεν την Κυριακού την Πελαγία που την ηξέρουν ούλλοι τζαι εν καλή η φάση της αλλά εν άλλη φάση, παραδοσιακή, εγώ δαμέ μιλώ για κάτι που να έσιει πιο άμεσην σχέση με την πόλη τζαι με τον τρόπον ζωής τον σημμερινό, κάτι τζινούρκον, ή μάλλον κάτι που σμήει το τζινούρκον με το παλιόν. Τζαι βασικόν σε τούτον το πράμαν εν τζαι η αντίσταση στον τρόπον ζωής τον σημμερινό.

Στην Κύπρο ακόμα να γινεί. Οι παραπάνω μουσικοί στην Κύπρον έχουν στόχον να μοιάσουν με τα ξένα τους τα πρότυπα χωρίς να αναγνωρίζουν που διαφέρουν που τζείνους. Συγχίζουν την επιρροή με την απομίμηση τζαι απομιμούνται μόνον. Αλλά εν το παίρνουν πάρακατω. Άρα η κατάσταση μεινήσκει πεθαμένη, χωρίς την αναγέννηση.
Γιατί εν έτσι το πράμαν; Πιστεύκω ότι έννεν απλά θέμαν αριθμητικόν. Έννεν μόνον στην Κύπρον που γίνεται τούτον το πράμαν. Εν χαραχτηριστικό κάθε λαού που εκατακτήθηκεν, είτε στρατιωτικά είτε άλλοσπως. Πιστεύκω στην τελική εν σύνδρομο αποικιακό.

5.
Την ημέρα που ποθερίζαν, όταν θα θέριζαν τα τελευταία χωράφια ενός γεωργού, γίνονταν τα ποθέρκα (απειλές των «θεριστάδων» προς τον ιδιοκτήτη για να τους «τάξει» τα διάφορα παιγνίδια, τα τραπεζώματα στο τέλος κ.α.).
Απορώ ποια ακριβώς ήταν η σχέση του ιδιοκτήτη με τους χορευτές, ήταν ο φεουδάρχης ασπούμεν οξά ήταν κάποιος γείτονας που σε εκαλούσεν να τον βοηθήσεις στο χωράφιν του; Οι χορευτές εχρησημοποιούσαν την ευκαιρία να κάμουν τον ιδιοκτήτη να σιέσει πάνω του οξά ήταν υποχωρητικοί προς τζείνον, ή ήταν ούλλοι παρέες; Πάντως σκέφτου ήντα φάση έν νάταν να φάεις μιαν δυνατήν πας την κκελλέ με το δρεπάνιν.

12 σχόλια:

Aceras Anthropophorum είπε...

Φαίνεται ότι η κάθε γενιά είναι τελευταία σε κάτι. Εγώ έμαθα να χορεύκω το δρεπάνιν όταν ήμουν 11-12 χρονών όταν εφύαμεν πρόσφυγες που το βαρώσιν τζαι επήαμεν πίσω στο χωρκόν στου παππού. Το έμαθα με πραγματικόν δρεπάνιν. Τζείνον του παππού μου. Όι ποτζείνες τες φασουλούες τες γοραστικές που γοράζουν τα συγκροτήματα τύπου βράκας. Τζαι την τατσιάν έμαθα την με την τατσιάν της μάνας μου τζαι έσπασα τζαι καμιάν δεκαρκάν ποτήρκα.

Τον παππούν δεν τον είδα ποττέ να θερίζει με το δρεπάνιν. Ήταν ο πρώτος που εγόρασεν μιαν θεριστικήν μηχανήν που την ετράβαν ο βόρτος (ο βόρτος εν το μουλάριν το αρσινικόν). Εθέριζεν του χωρκού ούλλου για έναν μήναν τζαι έπεψεν πολλούς θεριστάδες στην ανεργείαν, ή μάλλον τσουρακκούθκια να μάθουν άλλην τέχνην στο βαρώσιν όπου άρκευκεν να βιομηχανοποιήται. Το δρεπάνιν εφύλαεν το όμως. Εκληρονόμησα το δρεπάνιν που τον παππούν τζαι το σφιρίν που τον παπάν μου που μάσιετε με μηχανικές δουλειές.

Ο παππούς μου όποτε ετέλειωννεν το θέρισμαν (με τον βόρτον τζαι την θεριστικήν) εκάθετουν κατά την γιαγιάν μου μέρες τζαι νύχτες 3 με τους φίλους του που εκουβάλαν που ούλλην την μεσαρκάν τζαι ετρώαν τζαι πίνναν όστι να ξικοκοκκαλίσουν έναν σιοίρον. Η γιαγιά τζιαμέ (στην καμαρούαν δίπλα) τζαι τζείνη άγρυπνη φέρε τζείνον, φέρε τούτον, βράσει τζείνον, μαείρεψε τούτον. (είσιεν τζαι ποτούτα ο παλιός τζαιρός).

Ύστερα ο θείος μου ο Τσαγγάρης έφερεν κκομπάιν τζιαι αλωνευτικήν τζαι επαρέτησεν τα θερίσματα με το βόρτον ο παππούς μου. Όσα εθέριζεν έναν μήναν, ο θείος μου εθέριζεν τα σε μιαν ημέραν. Επούλησεν τζαι το βόρτον τζαι εμαράζωννα τζαι γώ που εν θα με έπερνεν στο περβόλιν με την καρρέτταν.

Η μουσική του δρεπανιού εν στύλ σέρβικον, όπως την σούσταν. Κάποιος κκιλίντζιρος ίσως να την έφερεν που τα βαλκάνια. (οι κκιλίντζιροι ήταν το ίντερνετ της εποχής από ότι μου ελάλεν ο παππούς μου, τζείνοι εξέραν τζαι γανώνναν αντζιά, τζείνοι εξέραν να κάμνουν δρεπάνια, κόσσιινα, τατσιές, τζείνοι εξέραν να παίζουν μουσικήν). Δεν νομίζω ότι υπάρχει κυπριακή μουσική γνήσια ενδογενής. Έτο όπως τζαι τωρά εκάμναν τζαι τζείνοι κκόπυ τζαι ππέιστ, επιάνναν ότι τους άρεσκεν που τους ξένους, τζαι δεν εκάμναν τζαι τρεις εφτομάδες φιλοσοφίαν. Άλλωστε το φκιολίν εν τον περασμένον αιώναν που ήρτεν στην Κύπρον, άρα τζαι τη μουσικήν του δρεπανιού θα μας την εφέραν οι ταξιδευτάδες πρόσφατα.

Που θέλω να καταλήξω; Προσπαθώ να απομυθοποιήσω λλίον τα παλιά γιατί νομίζω ότι τωρά δημιουργούμεν παραπάνω που τότες. Όπως εκάμναν οι παλιοί το κκέφιν τους με διάφορες ευκαιρίες στην ζωήν τους έτσι τζαι τωρά. Φαντάσου πως ένας φκιολάρης θα εφύρνετουν να εθώρεν πως διασκεδάζει ο http://www.showcaseyourmusic.com/drimiteros που φκάλλει ορχήστραν μόνος του με το κκίπορ του τζαι την φωνήν του.

Η φαντάσου τον θαμμασμόν του Λιασίδη (ο οποίος εφοάτουν πολλά την εξέλιξην) να θωρεί πόσα κοπελλούθκια γράφουν ποιήματα με δίχα κόλλαν, τζαι επικοινωνούν που την αμερικήν, αγγλίαν, λευκωσίαν, αθήναν.

Εγώ ο ίδιος απορώ πως εσύ στην Κύπρον τζαι γώ στα ΄νάθθεμαν επικοινωνούμεν τζαι με δίχα να σε δω ποττέ μου σε θεωρώ σχεδόν φίλον.

Σαν την εποχήν μας εν έσιει φίλε μου. Ζήσε την τωρά που μπόρεις.

Ανώνυμος είπε...

Εγώ πιστεύκω ότι είναι και αριθμητικό το θέμα - οι πολιτιστικές εκρήξεις νομίζω ότι θέλουν μια κάποια κρίσιμη μάζα πληθυσμού για να δημιουργηθούν κάτι το οποίο δεν έχουμε στη Κύπρο.Αλλά σίουρα το ότι ως το 1960 ήμασταν αποικία του ενός τζιαι του άλλου έπαιξε πολλά μεγάλο ρόλο στο να υποβαθμίσει ακόμα παραπάνω την σκέψη τζιαι τον πολιτισμό.

Demetris είπε...

Touti i metakinis pou laleis pou to hwrko stin poli en egine pote. Nai ematakinithiken kosmos jai ekateviken stis poleis alla paraskevo-savvatokyriako itan kai eni pisw sta hwrka tou jai polloi akom asta hwrafkia jai ta ampelia tous. Gia na yparxei i politistiki anaprosarmwgi, touti i meta-viomihaniki metapoiisi opws tin perigrafeis prepei na yparxei jai i allagi pou tin dimotiki paradosi stin astiki koultoura ws antikeimeno politismou. Astiki koultoura stin Kypro me estw tou genikevmenous orous tou astikou tis poleodomias isia pou arhisen na fenete ta telftaia hronia jai jeini polla idiotypi. Oi apostaseis 'hwrkou' 'polis' en voithoun episis - afou se 1 wra eisai p.h sto Joilani i sto Klwnari. En apoktas ara oute logw vias/ apostasis desmous me tin poli sti Kypro. Thymizw sou oti meta to 74 oi prosfyges en entahtikan stous astikous pyrines alla epi to pleiston edimiourgisan mikres koinotites apomimiseis hwrkwn (pou omws apotihan). Toutoi oi synoikismoi (mono pou to onoma ehoume poll na poume gia tin shesi hwrkou-pollis jai politismou tis polis stin Kypro) akoma twra enswmatonounte me ta astika kentra (des Geri, Latsia, Anthoupoli). Dystihws omws - jai dame en to provlima oso afora mellontiki meta-poiisi tis polis, na smiei to jainourko me to palio - enswmatwounte oi ws jainourka suburbs ma ws palies meta-apikiokratikes akrivws koinotites.

Miali falia touti pou anoixes. Miloume to jai pio meta.

gregoris είπε...

θέτεις 2 πολλά ουσιαστικά ιστορικά ερωτήματα
το πρώτο αφορά την πολιτιστική έκφραση του κυπριακού εκμοντερνισμού τζαι το δεύτερο τες ταξικές σχέσεις της παραδοσιακής αγροτικής κοινωνίας
νομίζω η υπάρχουσα βιβλιογραφία έσιει ελλείψεις τζαι στα 2
χωρίς να έχω ξεκάθαρες τζαι ολοκληρωμένες απαντήσεις έτσι στα πρόχειρα εννα επιχειρήσω κάποιες σκέψεις
ο εκμοντερνισμός της κυπριακής κοινωνίας εσυντελέστηκε βασικά σε αποικιακό τζαι νεο-αποικιακό πλαίσιο
τούτον ήταν καθοριστικό στοιχείο για την έντονη πολιτικοποίηση που εχαρακτήρισε την όλη διαδικασία
ίσως το εισαγώμενο ελληνικό πολιτικό τραγούδι (θεοδωράκης, φαραντούρη, λοίζος, σαββόπουλος τζαι λοιποί) να ελειτούργησε σαν αντικατάστατο μιας ντόπιας πολιτιστικής έκφρασης
όσον για τες ταξικές σχέσεις στη προβιομηχανική εποχή, νομίζω ότι ότι η ιδιοκτησία τότε όπως τζαι σήμερα εν ήταν κάτι στατικό, άλλασεν με την ιστορία, σίουρα στην αγροτική κοινωνία ο ρόλος της γεωκτησίας ήταν πολλά σημαντικός
αλλά τζαι η αγροτική κοινωνία της Κύπρου το μεσαίωνα εν ήταν η ίδια με τζίνη της οθωμανικής περιόδου
η παρακμή της φεουδαρχίας έφερεν μια μικτή υβριδιακή κατάσταση όπου εσυνυπήρχαν τζαι τα τσιφλίτζια (που εργοδοτούσαν εργάτες τζαι δούλους) αλλά τζαι τα χωραφούθκια που εδουλέφκουνταν που τον ιδιοκτήτη τζαι την οικογένεια του με την βοήθεια άλλων χωρκανών που είχαν πιο μιτσιά χωράφκια τζαι αναγκάζουνταν να δουλέψουν τζαι μεροκάματο (το οποίον μπορεί να επληρωνόταν τζαι σε είδος πχ σιτάρι, βλέπε πομισιαρκά)
οπόταν ο ιδιοκτήτης μπορεί να ήταν τσιφλικάς, μπορεί όμως να ήταν τζαι απλά ένας μεσαίος αγρότης που εργοδοτούσε θεριστές για κάποιες εφτομάες τον χρόνο
το αν οι θεριστές-χορευτές εκάμναν τον ιδιοκτήτη να σιέσει πάνω του φαντάζομαι είσιεν να κάμει με την ευρύττερη κατάσταση του κοινωνικού ανταγωνισμού που εν εξαρτάτουν μόνο που το θέρος αλλά τζαι που το ζευκάρι, το τρύγημα, το λούβημα των ελιών, την παρασκευή των προΪόντων για να περιοριστούμε στην αγροτική παραγωγή

linopampakos είπε...

Νομιζω υπαρχει τζαι μια αγνωστη κυπριακη νεωτερικοτητα..
Σιουρα το ότι ειμαστεν λλιοι [σαν πληθυσμος] εν ενας παραγοντας για την πολιτιστικη παραγωγη..που την άλλη το πως μπορει μια κουλτουρα του περιθωριου να γινει τζαι παγκοσμια, εσιει να καμει τζαι με άλλες δυναμικες νομιζω..στον 20 αιωνα λ.χ. εν η διοχετευση μεσα που την ανερχομενη σε μια φαση, τζαι ηγεμονικη υστερα, κουλτουρα των ηπα που ευκολυνε την διαχυση της τζαζ, του ροκ…εν ενδιαφερον οντως γιατι η μουσικη της αμφισβητησης η του περιθωριου των ηπα γινεται παγκοσμιο συμβολο…αλλα οϊ μονο για την αξια της μουσικης της ιδιας αλλα τζαι για την δομικη της θεση στο συστημα πολιτιστικης παραγωγης…η ρεγγε εν ενδιαφερον γιατι εν εν ακριβως των ηπα αλλα πιανει την ευρυτερη μαυρη εμπειρια..σε αναλογο γεωπολιτκο πλατος..
Το ρεμπετικο εν τοπικο ιδιωμα..ισως αμα το δουμε σφαιρικα να εν τζαι ένα κομματι/υπολοιπο μετα την σφαγη/διαιρεση των εθνικισμων στην παλια χριστιανο-μουσουλαμνικη κοινη περιοχη γυρον που την ανατολικη μεσογειο…που εγινεν υστερα ελληνικο τζαι τουρκικο κρατος…εξεκινησεν σαν περιθωριακο [του λουμπεν] αλλα υστερα με 1-2 αναβιωσεις εγινεν ειρωνικα «εθνικη μουσικη»..παντως σαν συνεχεια του μειγματος, εν ο ηχος του καζαντζιδη που εκφρασε τα λαικα στρωματα [στην κυπρο – τζαι παραπανω που το ρεμπετικο] την δεκαετια του 60 τζαι υστερα…
Τζαι μες τουτους τους εθνικους-πολιτιστικους διαχωρισμους εμειναμεν τζαι εμεις οι κυπραιοι σαν το πολιτικο καβληντηρι/υπολοιπο…
Οποτε το ότι εν επαραξαμε κατι αντιστοιχο, εν εν τοσο παραξενο..μπορει να καμνω τζαι λαθος..αλλα εν ακουομεν για τες αντιστοιχες αραβικες,κινεζικες, ινδικες εμπειριες..
Πισω στην κυπρο όμως..εν λαθος νομιζω [αλλα για τουτον ειμαι πιο σιουρος] το ότι εν επερασαμεν μια ρηξη…νομιζω η περιοδος 1920 – 1950 εισιεν τα χαρακτηριστικα που ταυτιζονται γενικα με τον εκμοντερνισμο..εστω τζαι στην μιτσιαν κυπριακη κλιμακα..αλλα ειχαμεν αστικοποιηση του πληθυσμου, ταξικη αντιπαραθεση, συγκρουση γενεων, πολιτιστικη ρηξη [ως τζαι αφορισμο ποιητη ειχαμεν] …εν ειχαμεν οντως ολοκληρωμενη επανασταση..εν μερει τζαι γιατι η αποικιοκρατια εν ηταν μονο πολιτικη [εγγλεζοι] αλλα τζαι πολιτιστικη [ελλαδα- τουρκια]…την πολιτικη αντιμετωπισαμεν την πιο ευκολα..η πολιτιστικη εμπηκεν μεστον εγκεφαλο σαν τον καλλο…
Υπηρχε τζαι μουσικη διαφοροποιηση..που την δεκαετια του 40 [με τες επιθεωρησεις σαν ειδος θεατρου] αρκεψεν να εμφανιζεται έναν ειδος αστικου κυπριακου τραουθκιου..που επηρεν μιαν νεα μορφη την δεκαετια του 60 [όταν το ραδιο εδωκεν νεαν δυναμικη]..ο λυμπουριδης..η καλλιοπη σπυρου..μπορει καποιου να μεν του αρεσκουν τουτα τα ακουσματα αλλα εκφραζουν μια νεωτερικη μεταβαση..τζαι εν αξιοσημειωτο τζαι το ότι υπαρχει τζαι μια ταση μελοποιησης ποιητων [λιπερτη, μοντη]…αθθυμουμαι την γλυκαδα που μου εφερεν το «αερουδιν» αμα μου εστειλαν μιαν κασετα τοτε που εσπουδαζα..τζαι τοτε ειχα περασει που το ρεμπετικο στο ροκ αλα λου ρηντ…
Η επομενη καμπη νομιζω εν που τα τελη του 60 που αρκεφκει έναν ειδος πολιτιστικου κινηματος [ revival? Ρομαντικη νοσταλγια?] για την κυπριακη κουλτουρα [στον χωρο της αριστερης νεολαιας αρχικα] αλλα η μουσικη καμπη εν μετα το 74..οπου εμφανιζεται πκιον έναν ειδος κυπριακης μουσικης που αντλει που το παρελθον [ μεχρι τζαι τον μεσαιωνα - «τεσσερα τζαι τεσσερα»] αλλα διατυπωνεται που μουσικους με σπουδες..τζαι υπαρχει σαφως αξιολογη δουλεια…η διασταυρωση της κυριακους πελαγια με την μεσογειο εν προεκταση τουτου του σκηνικου στο σημερα νομιζω...αλλα τζαι ο διαγωνισμος κυπριακου τραουθκιου μερικες χρονιες στες αρκες του 90 εισειν εξαιρετικες στιγμες [για το δικο μου φτι ,εστω]…τζαι ο ευαγορας καραγιωργης αλλα τζαι ο γιωργος ο καρβελλος εχουν πολλα καλες στιγμες..ιδιαιτερα ο δισκος του δευτερου «χαραμαν φου» περνει με πολλα μακρυα [τζαι σαν ηχος τζαι σαν στιχος] αμα τον ακουω.. τζαι εσιει τζαι άλλες ενδιαφεροντες δουλειες με κυπριακες αναζητησεις ηχων [παραδοσιακες αναβιωσεις η μεταμοντερνες αναζητησεις]..ο κατσαντωνης..η βασιλιτζια.. ..ο φαιδρος ο καβαλλαρης…για μερικους τουτα μπορει να εν τζαι κουλτουριαρικα..αλλα σε ένα άλλο πλαισιο εν εθνικ μιας μεταμοντερνας κυπριακοτητας…

Τωρα για τους μιτσιους…εθκιεβασα τζηνα που εγραψες για το ραπ..αδικας τον λλιον τον χατζημαικ οξα εν η ιδεα μου;…άλλη φαση κουβενκιαζομεν το..
Οποτε οι ηχοι υπαρχουν..τζαι οι γραμμες..μπορει να εν τζαι θεμα κοινου [ποσοι ειμαστεν, ποσοι εν βρεθουν να στηριξουν κυπριακον ηχο]..αλλα εν τζαι θεμα χρονου…υπογειων διαδρομων…που εν ωριμασουν..οπως ηρτεν τζαι η ωρα της πελαγιας..

Τζαι για να κλεισω γιατι παει μακρυα η ιστορια..μια ενδιαφερουσα διασταση της κυπριακης νεωτερικοτητας ηταν οι ποιηταρηες [σαν ποιηση αλλα τζαι σαν τσιαττισματα- που ηταν ένα ειδος λαικης μοντερνας μουσικης ποιησης/σχολιου]..λαικη αφηγηματικη κλπ ποιηση υπηρχε βεβαια που παλια…αλλα οι ποιηταρηες που εγραφαν τζαι ετυπωναν τα ποιηματα τους [τζαι υστερα που τον παλαισιη τζαι τον λιπερτη εγραφαν τζαι πιο μιτσια ποιηματα] ηταν μοντερνο φαινομενο..τζαι μεσα σε τουτους ανθιζε τζαι ενας ταξικος επαναστατικος λογος..αλλα τζαι ενας ερωτικος λογος, τα μιλλωμενα…που σε συγκριση με τζηνον τον λογο ακομα μιλουν πουριτανικα οι γυρον μας…ισως τουτα να ηταν τζαι μορφες του δικου μας «ρεμπετικου»…αν γυρευκομεν τον δικο μας μειγμα μεταβασης τζαι αμφισβητησης…
Αλλα ειπαμεν πρεπει να δουμε ότι το αποικιακο εσιει τζαι την πολιτιστικη του διασταση..τζαι μια γεφυρα πολιτισμων όπως εμεις μπορει να παραξει υβριδια [καμνωντας συνθεσεις που πολλαπλες επιδρασεις]..αλλα τζαι τον φοον του κρυψε να περασωμεν…τζαι ο φοος πολιτιστικα για έναν μιτση εσωτερικα αποικιοκρατουμενο πληθυσμο παιρνει τζαι την μορφη της απλης αναπαραγωγης..η σιουρκα της αντιγραφης/μιμησης…
Παντως η βρακα εν καλον δειγμα τουτων που γραφω..αμα προσεξει κανενας τους στιχους, εν να δει ότι μαλλον εν του 20ου αιωνα..εκφραζουν εν μερει την συγκρουση βρακας-παντελονιου [«παρα να παρεις αθρωπον τζια ναν τζια με την βρακαν,καλλιτερα πανταλονα..]..αλλα τζαι η ιδια η μουσικη εν περιφεριακη..ημουν στην αμερικην αθθυμουμαι τζαι εφερεν μια φιλεναδα μου που την τουρκια έναν δισκο..παιζει τον..τζαι στο δευτερο εμεινα..η βρακα σε τουρτσικη εκδοχη..οποτε μπορει τζαι να δανειστηκαμεν τζαι τον ηχο [ φαντασου μιαν ερευνα γενεαλογιας για την διαχυση του ηχου της βρακας – στο πλαισιο της αναπτυξης της βιομηχανικης αναπαραγωγης της μουσικης στες αρκες του 20ου αιωνα]..μπορει να το ειχαμεν μαζι με τους αλλους που ετραουδουσαν τον ηχο της βρακας στα τουτσικα..σημασια εσιει ότι εδωκαμεν του δικο μας νοημα τζαι χρωμα/ηχο..οπως τζαι το γιασεμι που εθκιεβασα καπου ότι ο ρυθμος του εν αραβικος..αλλα το δικο μας γιασεμι εμεις το εκαμαμεν…
Τζαι το γιασεμι ενεν [τουλαχιστον μονον] αγροτικο..η αυλη με το γιασεμι εν κομματι της κυπριακης αστικης πολεοδομιας…
Μπορει ο ρολος μας να μεν ενι να παραξουμεν την αμφισβητηση του περιθωριου αλλα το μειγμα του συνορου…

Demetris είπε...

Apla kati pou mou ethimise to sholio tou linopapmoakou re: kypriakos ekmonternsimos:

O idiaiteros kypriakos monternismos tis arhitektonikis twn dekaetiwn 1940-1970 (Ch. Dikaios, Neoptolemos, Simopoulos - akoma jai kappoies prwtes douleis twn Filippou.)

linopampakos είπε...

τζαι κατι για τον λιασιδη που το εξηχασα [αλλα παει σαν προεκταση για τον κυπριακο εκμοντερνισμο]..αγαπητε μου acera διαφωνω για τον λιασιδη..εσιεις δικαιο οτι η σταση του για την ενδυματολογικη "εξελιξη" ηταν αρνητικη..εστιαζετουν παραπανω στες κορουες, αλλα οπως δειχνει τζαι η επιμονη του στην αντρικη βρακα η θεση του ηταν συνεπης..ομως τεχνολογικα ο λιασιδης ηταν φουτουριστης [πας τουτον εσιει ενα καλο λινκ λιασιδη-μαγιακοφσκυ, ο μολεσκης στο βιβλιο του "η δυναμη του ποιητικου ταλεντου"]..ετρωεν τον το καγρι, νομιζω, υστερα που το 60 που αρκουσεν τζαι αλλο το "μεγαλο μεσομερι".. ειτε γιατι οι αθρωποι εν εκαταλαβαιναν την σημασια της επιστημονικης/τεχνολογικης επανατασης, ειτε γιατι οι επιστημονες αρκουσαν..
οποτε εν να ενοιωθεν θαμμασμο αραγες σου οξα ενα αισθημα "επιτελους"/δοξασι οι θεος...;
εν εχω ωρα να το ψαξω τωρα, αλλα αθθυμουμαι ενα ποιημα του που μιλα για την μεταφορα αθρωπων [η σαν συμπαραδηλωση, σκεψεων] διαμεσου του χωρου..που πλανητη σε πλανητη νομιζω..οποτε το email μπορει να τον εκαμνε να γραψει κανενα που τζηνα τα ποιηματα του με διαλογους, οπου τσακωνεται με τους "ξεροτζεφαλους" που εν επιστεφκαν...για το ταξιδι στο φεγγαριν ας πουμε

εφτασα τζαι εγιω το περασμα που το θερισμα στο κομπαϊ..δεκαετια του 60..τζαι τζιαμαι, αμα εκαθουμαστεν να φαμε..παραδοσιακη εκτεταμενη οικογενεια περιοχη λεμεσου..ακουσα για πρωτη φορα τα μιλλωμενα...

Aceras Anthropophorum είπε...

Προσθέτω σε αυτά που είπεν ο λινοπάμπακος μερικές ακόμα αναμνύσεις. Γύρω στο 80 αθθυμούμαι που η Εδόν οργάνωσεν φεστιβάλ κυπριακού τραγουδιού: Καραγιώργης (ο αδερφός του Ευαγόρα), Φαίδρος Καβαλλάρης, Τόκας τζαι πεντέξι άλλοι που δεν τους αθθυμούμαι.

Στα κοτσιινοχώρκα επίσεις οργανώνετουν κάθε χρόνο βραδυά λαϊκής ποιήσης με τσιαττιστάδες (μαστόρους, όι σαν τους τωρασινούς: Πριγγόπουλλος, ΤΤάκκας, Μαππούρας, ο Πιερέττης ήταν κοπελλούιν κοντά τους). Ευτυχώς που ο Γιαγκουλλής τους εκατάγραψεν όλους. Εμείς είμαστεν μωρά αλλά άρεσκεν μας πολλά τζαι εσπάζαμεν μεγάλην πλάκαν. Τζαι δεν είσιεν χορόν, παναΰριν γεννίκά πασιαμάν όπου να μεν συναχτούν οι τσιαττιστάες για διασκέδασην. Τέλεια προς το τέλος, εμείναν τέλεια σαν τα απολιθώματα τζαι εφωνάζαν όσους ήταν ακόμα στη ζωήν να παέννουν να τραουδούν επι πληρωμή για να τους θωρεί ο κόσμος, σαν που θωρεί ο τουρίστας τα βάζα τα κυπριακά στα μουσεία. Δεν ήταν πιόν το ίδιον, έλειπεν η διασκέδαση. Έλειπεν η ποτσούα που το κονιάκκιν τζαι το πιατούιν με τες κουννες που δίπλα του φκιολάρη. Όλα αυτά βέβαια οι πολίτες τζαι οι δισκοίλιοι διανοούμενοι τα υποτιμούσαν σαν χωρκατιλλίκκια χωρίς επίπεδον οι μεν, χωρίς αμφισβήτησην τζαι ταξικόν περιεχόμενον οι δέ.

firfiris είπε...

ρε κοπελια... έπρεπε να δκιαβάζω μαθήματα εγώ τζιαι έκατσα τζιαι θκιαβάζω τα σχόλια σας. νάσαστε καλά τζι ας εν τρεισίμιση το πρωίν.

ασερα, μαθαίνεις μου το χωρό του δρεπανιού; μαθθαίνω έυκολα.

Ανώνυμος είπε...

Ρε κουμπάρε έσιεις τζαι ταις υπόλοιπες φωτογραφίες που τούντο βιβλίον να μας τις πέψεις;
Συνάουμεν τραούθκια παλιά κυπριακά τζαι φωτογραφίες.
Ούλλος ο κόσμος τα σκατά του φουμίζει τα τζιαι κάμνει τα χρυσά τζιαι οι κυπραίοι τζιοιμούνται.

Μάγος είπε...

fkiolinolan eipes wraian koubenta. Pepse mou enan email sto djmagos papaki gmail.com jai an eisai lefkosia h kapou konta na kanonisoumen.

astronaftis είπε...

Ασέρα, ο Λιασίδης εν εφοάτουν την εξέλιξη. το συμπεραίνω που τούτο το ποίημά του https://www.youtube.com/watch?v=RaGVLW-cGEQ